Khi cá nhân, hộ gia đình bị nhà nước thu hồi đất sẽ được bố trí tái định cư. Nhưng đối với trường hợp hộ gia đình xây nhà ở địa bàn khác (không cùng hộ khẩu) rồi cho người khác thuê lại, nếu bị nhà nước thu hồi thì có được bố trí tái định cư không ?
 |
| Hình ảnh một khu tái định cư |
Nhà cho thuê nên không được cấp đất tái định cư?
Đó là trường hợp của gia đình ông Thắng, vào năm 2009, ông có mua một mảnh đất ở xã khác rộng 233,8m2 và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên của ông. Năm 2010, ông cho xây một căn nhà gỗ trên diện tích đất đó rồi cho thuê lại do phải đi làm ăn xa.
Thời gian sau, thửa đất và ngôi nhà trên của ông thuộc diện bị giải tỏa, thu hồi để xây dựng UBND xã. Ông thắng viết đơn đề nghị Hội đồng giải phóng mặt bằng của huyện cấp một suất tái định cư nhưng không được chấp thuận với lý do: gia đình ông không đăng ký hộ khẩu ở xã này nên không thuộc diện được bố trí tái định cư mà chỉ được đền bù bằng tiền mặt. ( Giá đất đền bù thấp hơn giá thị trường rất nhiều, thậm chí thấp hơn lúc mua 2009, khiến gia đình ông Thắng chịu nhiều thiệt thòi ).
Theo phản ánh của ông Thắng, cơ quan chức năng không giao cho gia đình ông quyết định bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, bất chấp diện tích đất của ông bị thu hồi nhiều nhất, mà chỉ xong xuôi đâu đó mới yêu cầu ông về trả lại mặt bằng.
Lý giải về việc này, hội đồng giải phóng mặt bằng huyện cho rằng gia đình ông Thắng xây dựng sau khi đã có quyết định quy hoạch trung tâm xã, và không có có giấy phép xây dựng nên không được đền bù về nhà ở. Tuy nhiên, chưa có hộ dân nào được nhìn thấy bản đồ quy hoạch xã theo lời đại diện kia.
Ông Thắng gửi đơn đến PLVN với thắc mắc sau: Theo quy định của pháp luật hiện hành, gia đình ông có được bố trí tái định cư hay không? Trong quá trình giải phóng mặt bằng, cơ quan có thẩm quyền không tổ chức họp dân để lấy ý kiến và không giao cho gia đình ông Quyết định bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi thu hồi đất, việc làm này có phù hợp với quy định của pháp luật? Ông đã sử dụng đất đúng mục đích (đất ở), tuy nhiên khi làm nhà ông không có giấy phép xây dựng thì có được bồi thường và đền bù thiệt hại về nhà?
Luật sư Lê Thiên, Giám đốc Công ty TNHH Luật Lê và Liên danh trả lời:
Khi phải di chuyển chỗ ở mới bố trí tái định cư
Khoản 1 Điều 18 Thông tư 14/2009/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định có nêu: “Hộ gia đình, cá nhân khi bị Nhà nước thu hồi đất ở thì được bố trí tái định cư trong các trường hợp sau: Hộ gia đình, cá nhân phải di chuyển chỗ ở do bị thu hồi hết đất ở mà không có chỗ ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất bị thu hồi (trừ trường hợp hộ gia đình, cá nhân không có nhu cầu tái định cư)”.
Như vậy, trong trường hợp này, do gia đình ông không sinh sống trên mảnh đất bị thu hồi mà chỉ xây dựng nhà để cho thuê (gia đình ông không phải di chuyển chỗ ở) nên khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất sẽ không gây ảnh hưởng đến chỗ ở hiện tại của gia đình ông. Vì vậy, gia đình ông không thuộc các trường hợp được bố trí tái định cư theo quy định của pháp luật.
Phải gửi quyết định bồi thường, hỗ trợ cho người bị thu hồi đất
Khoản 2 Điều 30 Nghị định 69/2009/NĐ-CP quy định về việc tổ chức họp dân cư nơi có đất bị thu hồi, để tiếp nhận ý kiến, nguyện vọng của người dân về phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Việc tổ chức họp dân cư có thể tổ chức tại nơi có đất bị thu hồi để công khai trực tiếp phương án bồi thường nhằm đảm bảo được tối đa quyền lợi của những người bị thu hồi đất. Tuy nhiên, việc công khai phương án bồi thường thông qua tổ chức họp dân cư không được quy định cụ thể trong pháp luật hiện hành. Vì vậy, Hội đồng giải phóng mặt bằng của huyện không tổ chức họp dân cư là không trái với quy định của pháp luật.
Điểm c Khoản 2 Điều 31 Nghị định 69/2009/NĐ-CP quy định đối với việc bàn giao Quyết định bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người có liên quan như sau: Sau khi nhận phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã được phê duyệt, tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm phối hợp với UBND cấp xã phổ biến, niêm yết công khai quyết định phê duyệt phương án bồi thường và có trách nhiệm “… gửi quyết định bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người có đất bị thu hồi, trong đó nêu rõ về mức bồi thường, thời gian bàn giao đất, địa điểm chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ về bố trí nhà hoặc đất tái định cư (nếu có)...
Như vậy, việc cơ quan có thẩm quyền ở địa phương không gửi quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho gia đình ông là không phù hợp với quy định của pháp luật.
Trước khi xây dựng nhà phải xin giấy phép
Theo Khoản 1 Điều 62 Luật Xây dựng 2003 quy định: Trước khi khởi công xây dựng công trình, chủ đầu tư phải có giấy phép xây dựng, trừ trường hợp xây dựng các công trình thuộc bí mật nhà nước, công trình tạm phục vụ xây dựng công trình chính, công trình xây dựng theo lệnh khẩn cấp.
Như vậy, trường hợp trường hợp của ông, trước khi tiến hành xây dựng, phải xin cấp giấy phép xây dựng nhà theo quy định pháp luật.
Bồi thường tài sản trên đất khi bị thu hồi
Điều 20 Nghị định 197/2004/NĐ-CP của Chính phủ quy định rõ: đối với nhà, công trình khác gắn liền với đất được xây dựng sau khi đã có kế hoạch sử dụng đất và phê duyệt quy hoạch mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép xây dựng thì không được bồi thường.
Tùy trường hợp cụ thể mà lô đất của ông có được bồi thường hay không :
Trường hợp 1: Nếu vào thời điểm ông xây dựng nhà, quy hoạch sử dụng đất ở xã vẫn chưa được phê duyệt, công bố và gia đình ông không được cấp Giấy phép xây dựng nhà; tuy nhiên, mảnh đất của ông đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2009 thì khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất, gia đình ông sẽ được bồi thường đối với tài sản trên đất theo quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 20 Nghị định 197/2004/NĐ-CP.
Trường hợp 1: Vào thời điểm ông tiến hành xây dựng nhà, nếu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở xã đã được phê duyệt, công bố mà gia đình ông không biết và gia đình ông không được cấp giấy phép xây dựng tạm thì khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất, gia đình ông sẽ không được đền bù đối với ngôi nhà đó tại Khoản 3 Điều 18 Nghị định 197/2004/NĐ-CP).
Tuy nhiên, nên tham khảo những điều khoản mới từ Luật Đất đai 2013.
Theo Báo Pháp Luật Online
0 nhận xét:
Đăng nhận xét